Eğitim Sektörü Haberleri

Türkiye'de Eğitim

Tarih bilgisi bulunamadı

Türk eğitim sistemi 12 yıllık zorunlu kademeli eğitim olarak üç kademeye ayrılmıştır. Birinci kademe dört yıl süreli ilkokul (1. 2. 3. ve 4. sınıf), ikinci kademe dört yıl süreli ortaokul (5. 6. 7. ve 8. sınıf) ve üçüncü kademe dört yıl süreli lise (9. 10. 11. ve 12. sınıf) olarak düzenlenmiştir.

1. İLKÖĞRETİM

İlköğretim dört yıl süreli ve zorunlu ilkokullar ile dört yıl süreli, zorunlu ve farklı programlar arasında tercihe imkân veren ortaokullar ile imam-hatip ortaokullarından oluşur. Ortaokullar ile imam-hatip ortaokullarında lise eğitimini destekleyecek şekilde öğrencilerin yetenek, gelişim ve tercihlerine göre seçmeli dersler oluşturulur.

2. ORTAÖĞRETİM

İlköğretime dayalı, dört yıllık zorunlu, örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsar. Bu okulları bitirenlere ortaöğretim diploması verilir. Ortaöğretim, çeşitli programlar uygulayan liselerden meydana gelir. Belli bir programa ağırlık veren okullara lise, teknik lise ve tarım meslek lisesi gibi eğitim dallarını belirleyen adlar verilir.
Türkiye’de farklı kategorilerde eğitim veren ortaöğretim kurumları aşağıdaki gibidir:

Düz Lise:
Sekiz yıllık ortaöğretimi bitiren bütün öğrenciler bu okullara gidebilir. Lise mezunları üniversitelere yerleştirilmek içinYükseköğrenim Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS)’na girerler.

Meslek Lisesi:
Meslek lisesi mezunları meslek yüksek okullarına sınavsız devam edebilirler. Meslek liseleri, Teknik, İletişim, Sağlık, Otelcilik ve Turizm, Öğretmen, Denizcilik Meslek Liseleri olarak gruplanabilir. Bu liseler artı bir yıl daha okumayı gerektirebilir.

Anadolu Lisesi:
Yabancı dil dersinin ağırlıklı olarak verildiği ve bazı anadolu liselerinde bir yıl yabancı dil hazırlık sınıfı okunan liselerdir. Ders saatleri normal liselere göre daha fazladır; ikinci bir yabancı dil seçenekleri vardır. Galatasaray Lisesi, Kadıköy Anadolu Lisesi, İstanbul Lisesi (İstanbul Erkek Lisesi) gibi.

Fen Lisesi:
Fen Bilimleri’ne özel ilgi ve yeteneği olan öğrencilere yönelik liselerdir. Bu okullarda üniversitelerin Fen Bilimleri alanlarına yerleştirmek üzere öğrenci yetiştirilir.

İmam - Hatip Lisesi:
İmamlık, hatiplik ve Kur'an kursu öğreticiliği gibi dini hizmetlerin yerine getirilmesi ile görevli elemanları yetiştirmek üzere, Milli Eğitim Bakanlığı’nca açılan ortaöğretim sistemi içinde hem mesleğe hem de yüksek öğrenime hazırlayıcı programlar uygulayan öğretim kurumlarıdır.

Güzel Sanatlar Lisesi:
Güzel Sanatlar alanlarında özel ilgi ve becerileri olan çocukları küçük yaşlardan itibaren yetiştirmek üzere açılan liselerdir.

Özel Lise:
Kolej olarak da adlandırılan, bazılarında Matematik, Fen gibi derslerde eğitimin yabancı dilde olduğu, eğitim ücretinin yüksek ve kabulün zor olduğu ve genelde Robert Koleji, Saint Joseph Lisesi, Avusturya Lisesi gibi yabancı kökenli olan liselerdir.

3. YÜKSEKÖĞRETİM

Lise veya dengi okulları bitirenler, yükseköğretim kurumlarına girmek için aday olmaya hak kazanır. Üniversiteye giriş için, öğrencilerin Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) ve Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından yürütülenYükseköğrenime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS)’ndan belirli bir puanı almalarını gerektirir. Öğrencilerin YGS ve LYS sınavlarından aldıkları puanlar ve lise genel not ortalamalarından elde edilen toplam puan, lisans programlarına yerleştirilmelerinde belirleyici etkendir. YGS’ye girdikten sonra bazı üniversiteler bazen özel yetenek sınavı yapar. Ancak bu şart, üniversiteye ve fakülteye göre değişebilir.
Türkiye’de yükseköğretim sistemi üniversiteler, yüksek teknoloji enstitüleri, meslek yüksek okulları ve diğer eğitim enstitülerinden (askeri ve polis akademileri) oluşur.

Ön Lisans Derecesi
Meslek lisesi mezunları meslek yüksek okullarına sınavsız geçiş yapabilir. Ancak, düz liselerden meslek yüksek okullarına geçiş yapabilmek için Yüksek Öğrenime Geçiş Sınavı (YGS)’ndan belli bir puan almak gerekir. Meslek yüksek okullarının eğitim süresi iki yıldır. Bazı meslek yüksek okullarında yabancı dil hazırlık sınıfları bulunmaktadır. İki yıllık eğitimlerini başarıyla tamamlayan öğrenciler Dikey Geçiş Sınavı (DGS)’na girerek dört yıllık lisans eğitimi veren üniversitelere geçiş yapabilirler.

Lisans Derecesi
Lisans derecesi almak için bir üniversitede dört yıllık eğitim süresini tamamlamak gerekir. Ancak, Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, ve Veterinerlik gibi profesyonel dallar için beş ile altı yıl arasında değişen bir eğitim süresini tamamlamak gerekmektedir.

Yüksek Lisans Derecesi
Lisans eğitiminin üzerine, tezli veya tezsiz olarak iki yıllık yüksek lisans programını bitiren öğrencilere yüksek lisans derecesi verilir. Tezli yüksek lisans programları genelde en az 21 kredi alınmasını ve de tez yazılmasını gerektirir. Tezsiz yüksek lisans programları ise 1,5 yılda da tamamlanabilen, en az 30 kredi ve bir dönem projesi yazılmasını gerektiren programlardır.

Doktora Derecesi
Lisans veya yüksek lisans diplomasına sahip olanlar doktora programlarına başvurabilir. Doktora programlarında en az 7 ders ve 21 kredi almak ve yeterlilik sınavını geçmek gerekir. Derslerini ve yeterlilik sınavını başarıyla geçen öğrenciler tez yazıp, sözel olarak tezlerini tez komitesi karşısında savunurlar.

Tıpta Uzmanlaşma
Tıp uzmanlık derecesi Tıp fakültelerinde, hastanelerde ve araştırma hastanelerinde alınan doktora dengi uzmanlık derecesidir. Tıp fakülteleri mezunları Tıp’ta uzman olmak için tıbbın farklı dallarında Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS)’na girerler. Uzman adaylarının bir tez sunmaları ve komite karşısında tezlerini savunmaları gerekir.

Sanatta Yeterlilik
Bir fakülte veya yüksekokulu bitirdikten sonra o sanat dalında sınava girerek, sanat eseri ve bilimsel bir eser ortaya çıkararak erişilen, doktoraya eşdeğer bir derecedir.

TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTELER
Türkiye’de devlet ve vakıf üniversiteleri olmak üzere iki çeşit üniversite vardır. Bütün üniversiteler Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından akredite edilir. 2013 yılı Ağustos ayı itibarı ile devlet üniversitelerinin sayısı 104, vakıf üniversitelerinin sayısı ise 71’tir. Ağustos 2012’de çıkartılan bir yasa ile, ikinci öğretim programlarına kayıtlı öğrenciler haricinde devlet üniversitelerinde okuyan öğrencilerinden katkı payı alınmamasına karar verilmiştir.

Vakıf üniversiteleri, doğrudan devlete bağlı olmayan, bir vakıf tarafından özerk olarak işletilen, paralı üniversitelerdir. Vakıf üniversitelerinin çoğunda İşletme, Bilgisayar Bilimleri gibi lisansüstü programlar da vardır. Bazı vakıf üniversiteleri Mühendislik ve Tıp programlarındaki başarılarıyla bilinir. Vakıf üniversitelerinin çoğunda eğitim dili İngilizce’dir. Çoğu vakıf üniversitesinde yabancı dil yeterliliği olmayan öğrencilere yönelik İngilizce hazırlık sınıfları vardır.